Op 16 november schreef de voorzitter van de Haagse Jonge Socialisten, Wouter Booij, een column op de website van de politieke jongerenafdeling van de PvdA. Hierin brak hij een lans voor de weigerambtenaar. Tja, daar werd ik niet blij van. Ik plaatste onderstaande reactie op hun website.
Beste Wouter,
Met grote verbazing heb ik jouw stuk gelezen. Hierin pleit je voor het gedogen van trouwambtenaren die vanuit hun religieuze overtuiging geen paren van het gelijk geslacht willen trouwen. Ik ben blij dat in jouw stuk laat merken dat je trots bent dat in Nederland iedereen, ongeacht seksuele voorkeur voor de wet gelijk is. Een verworvenheid waarvoor vooral tijdens de Paarse kabinetten door liberalen en socialisten hard gestreden is.
Er is echter een groep die meent dat aan dit gedeelte van de grondwet geen gehoor hoeft worden gegeven, namelijk het streng gelovige deel van Nederland. Met een luid beroep op godsdienstvrijheid worden de basisrechten van anderen, in dit geval homo’s en lesbiennes met een trouwwens, door deze groep met voeten getreden. Langzaam zie ik echter verbetering, niet door de opstelling van deze groep, maar door uitspraken van de rechter in o.a. de zaak van Duran Renkema en het einde van de weigerambtenaar op de stadhuizen. De stap die het college van B&W in Den Haag heeft gezet om Wim Pijl, oud fractievoorzitter CU-SGP in de Gemeenteraad, als BABS te ontslaan omdat hij weigert homo’s en lesbiennes te trouwen, vind ik dan ook een goed signaal.
In jouw stuk geef je aan dat je gelovigen die weigeren de wet uit te voeren als ambtenaar zoals Wim Pijl, ondanks hun gelofte op de grondwet bij indiensttreding, wat jou betreft op hun plaats mogen blijven. Laconiek schuif je hiervoor principes zoals het recht op gelijke behandeling terzijde: Er zijn immers altijd wel ambtenaren die geen probleem hebben met een “homohuwelijk” en zolang daar maar in elke gemeente minimaal één van is, is er toch geen probleem?
Dat probleem is er wel.
Allereerst heeft iedereen in Nederland het recht om te mogen verwachten dat zijn of haar bestuur zonder uitzondering al haar taken uitvoert. Een screening aan het loket op huidskleur, geslacht, geloof , leeftijd of seksuele voorkeur is een directe inbreuk op de grondwet en dus de rechtstaat. Iedereen die een functie als trouwambtenaar in vaste dienst of als BABS ambieert moet dit beseffen en indien hij zich hierin niet kan vinden dient deze persoon een andere functie te zoeken. Dit geldt ook voor trouwambtenaren en BABS’en die al in dienst waren van een gemeente voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van het gelijke geslacht. Na 10 jaar hebben ook zij zich hierop wel kunnen instellen of een andere functie kunnen zoeken.
De overheid heeft de taak om alle grondrechten waaronder het recht op vrijheid van godsdienst te garanderen. Waar grondrechten met elkaar in conflict komen moet de grens van een recht worden getrokken om de rechten van anderen niet in het gedrang te laten komen. Als D66’er wil ik op dit vlak geen koehandel bedrijven. Juist waar het gaat over een leefbare samenleving moet iedereen gelijk behandeld worden.
Nederland heeft altijd vooropgelopen op het gebied van gelijke rechten, het is echter belangrijk om te blijven waken voor nieuwe inbreuken en uitzonderingen hierop. In Den Haag is het college van B&W en de Gemeenteraad hier duidelijk in, geen weigerambtenaren en volle inzet op homo-emancipatie door middel van voorlichting en veiligheid.
Ten tweede stel je dat het gedogen van weigerambtenaren bijdraagt aan een leefbare samenleving. Dat ben ik hartgrondig met je oneens. Wat je hiermee namelijk zegt is dat de ene groep, homo’s en lesbiennes met een trouwwens, maar moeten zwichten voor de groep die vinden dat de interpretatie van hun geloofsboek zwaarder weegt dan de Grondwet en dus maar langs de loketten van het stadhuis moeten schuifelen op zoek naar de willige ambtenaar. Nu schijnen enkele gelovigen ook een hartstochtelijke hekel hebben aan anders-gelovigen, mag ook daar de weigerkaart getrokken worden om de samenleving “leefbaar” te houden?
De motie Van Gent die afgelopen week door de Tweede Kamer is aangenomen, raakt het fundamentele recht van mensen op een gelijke behandeling. Jij noemt dit symbool politiek maar als er één groep in Nederland is die met ziel en zaligheid de waarde van symbolen begrijpt, zijn het de gelovigen in Nederland, de weigerambtenaar voorop.
Met vrijzinnige groet,
Robert van Asten
Voorzitter D66 Den Haag
Als extraatje nog even de perfecte persiflage van de weigerambtenaar door Koefnoen: kijk hier
