Toen bekend werd dat Facebook Instagram overneemt voor een astronomisch bedrag hoorde ik direct de eerste mensen die zeiden over te schakelen op een andere fotodienst, doodsbang dat hun gegevens in handen van het beruchte Facebookimperium.
De angst dat je persoonlijke gegevens in “verkeerde” handen vallen is met de sterke opkomst van social media netwerken navenant gestegen. Of deze angst terecht is of niet dat kan ik niet beantwoorden maar ik vond het wel een aardig om deze ontwikkeling in het licht te zetten van de gegevens die je al lang geleden uit handen hebt gegeven en die nu jouw “account” vormen bij de Gemeentelijke basisadministratie (GBA).
Toen in 1994 is de Wet GBA persoonsgegevens in werking getreden. Op basis van deze wet (artikel 99 lid1) worden jouw adres en persoonsgegevens doorgegeven aan o.a. pensioenfondsen, zorgverzekeraars en banken en verzekeraars mits er een wettelijk omschreven noodzaak hiervoor bestaat. Tot zover nog geen onbehagelijk gevoel.
Bij het vervolg gaan mijn wenkbrauwen wel omhoog.
Vroeger hield de gemeente keurig bij bij welke kerk je hoorde. Een verhuizing, overlijden en trouwerij werden direct doorgeven aan de kerk. Aangezien men al in de jaren ’90 (…) vond dat kerk en staat gescheiden zou moeten zijn wilde men van dit automatisme af (zie de Memorie van Toelichting). Alleen zou hiermee de administratie van de kerken niet meer volledig zijn. Dankzij blijkbaar een uitstekende lobby is in de wet een apart lid opgenomen die regelt welke gegevens de Gemeente door mag geven aan een kerkelijke instantie. 
De Gemeente geeft op basis hiervan je gegevens door aan SILA , de stichting die de ledenadministratie verzorgd voor: o.a. de RK kerk (rooms, oud en nieuw) en de Protestantse Kerk Nederland. Uiteraard worden alleen gegevens doorgegeven als je via je eigen kerk geregistreerd staat bij SILA maar aangezien nog vele miljoenen Nederlanders bij SILA geregistreerd staan mag je aannemen dat er nogal wat vervuiling in de cijfers zit.
Zo ontving vriend M. onlangs een bericht van de lokale RK parochie in Den Haag met de zeer beleefde vraag of M zich nog katholiek achtte, de kerk was nogal leeg ondanks dat er volgens de gegevens veel katholieken in de parochie wonen. M. ging vervolgens verhaal halen bij de gemeente, waarom werden ongevraagd gegevens doorgegeven? Het verhaal van SILA werd verteld en M moest zich tot SILA en zijn doopkerk richten om de SILA registratie uit de GBA te halen. Hier zit de crux. Je kan dus niet aan de gemeente zelf vragen de registratie te verwijderen maar je wordt gedwongen je tot je kerk te richten waar je wellicht al decennialang niets mee te maken hebt gehad.
In 2007 stelde Alexander Pechtold kamervragen over deze uitzonderingspositie van SILA. Het antwoord van CDA staatssecretaris Bijleveld (BZ) was duidelijk. SILA had deze positie omdat de kerken anders geen ledenadministratie hadden, andere geloofsgemeenschappen dit ook mochten aanvragen en burgers zich zelf konden uitschrijven (dat de opstelling van het CDA niet is gewijzigd bewijst deze speech van minister Spies wel ter gelegenheid van 25 jaar SILA).
De drie argumenten lijken me getuigen van een zekere minachting voor onze privacy. De overheid heeft zich op geen enige wijze te bemoeien met de ledenadministratie van kerken. Als iemand lid wil zijn van een kerk dan kan deze persoon zich keurig inschrijven bij pastorie en als hij of zij er geen behoefte meer aan heeft dan schrijft hij of zij zich uit, net als bij elke andere stichting, vereniging of partij.
De dooddoener dat de burger zich altijd zelf kan uitschrijven vind ik helemaal tergend. je moet kunnen vertrouwen dat onze overheid alleen die gegevens weggeeft aan die organisaties die een wettelijke taak hebben, een kerkgemeenschap, voetbalclub of politieke partij hoort hier zeker niet bij. Tijd voor een nieuwe vragenronde!
Bij Facebook kan ik in ieder geval zelf mij privacy instellingen bepalen en kan ik besluiten met 1 druk op de knop iets niet meer te “liken”. Een echte overheid 2.0. heeft hier dus nog een grote stap te zetten.
Dit wist ik niet, bizar. Dislike
Dat lijkt me enigszins naïef. Het enige “schokkende” aan je onthulling is dat ons aller kerkelijke gezindte, tot ’94 onderdeel van de informatie in de burgerlijke stand, ondanks progressieve initiatieven in de jaren ’90, ongetwijfeld dankzij de CDA-lobby nog steeds, zij het indirect, wordt doorgegeven aan de kerkelijke ledenadministraties. Mogelijk vervelend voor iemand die erg graag van zijn kerk af wil, maar persoonlijk vind ik veel direct mail irritanter.
Maar je denkt toch niet echt dat je met een simpel “vind ik niet meer leuk” je sporen op Facebook kunt uitwissen? Alles, maar dan ook alles wat je hier hebt uitgespookt, blijft tot in eeuwigen dage vindbaar voor Facebook. En bijvoorbeeld voor een dictator die Facebookmedewerkers onder druk zet.
Beste Frans,
Bedankt voor je reactie!
De vergelijking met het privacy beleid van Facebook is maar scherts, natuurlijk vind ik het verontrustender dat een commercieel bedrijf mijn gegevens linkt en opslaat. Maar het zijn wel de gegevens die ik zelf besluit door te geven. Ik moet eerst een handeling verrichten voordat Facebook die info krijgt. Bij SILA werkt het anders. Die krijgen die gegevens van de gemeente zonder dat ik daar ooit toestemming voor heb gegeven. Het feit dat ik ooit gedoopt ben kan moeilijk als een wilsbekwame handeling van mij worden gezien. Vervelend, dat is in mijn ogen zwak uitgedrukt.
Dat er veel andere dagelijkse ergernissen bestaan zoals spam/direct mail zal ik zeker niet ontkennen. Ook ik houd mijn mailbox liever schoon van Nigeriaanse erflaters maar dat is weer een heel ander onderwerp.
Is dit blog schokkend bedoeld? Nee. Slecht bedoeld om nog eens aan te geven dat persoonlijke gegevens op elk niveau worden uitgewisseld en niet allen op de social media.
Ja, daar heb je zeker een punt, dat iedere post op Facebook toch ooit door jezelf is geplaatst. Dank je voor je reactie!